Ramadan- Czego możemy się z niego nauczyć?

Podróże 4 września 2011

W poprzednim wpisie rozpocząłem temat mojego wyjazdu do Maroka. Opisałem autostop, moje przemyślenia na temat tego kraju, jego mieszkańców itp. Dziś pora na drugą, z trzech części. Zajmiemy się sprawami finansowymi- ile taki wyjazd kosztuje a także poruszę obiecany temat ramadanu. Jeżeli jesteś zainteresowany to zapraszam do lektury i zagłębiania się w klimaty Maroka.

Kosztorys

Zapewne wielu z Was interesuje ile coś takiego kosztuje, więc czas porozmawiać o pieniądzach. Jeszcze nie przeglądałem dokładnie konta bankowego, ale z obliczeń wynika, że wydałem około 1600zł, a naprawdę wiele zobaczyłem i przeżyłem. Dla przykładu w biurze podróży taki wyjazd kosztuje 2300zł a jeszcze z 1000zł trzeba wziąć na swoje wydatki. Ktoś może mi napisać, że on nie ma takiej kwoty, a chciałby gdzieś pojechać. Co ma robić? Zebrać 400zł i pojechać na Ukrainę albo gdzieś bliżej Polski. Naprawdę da się tanio, da się ciekawie, trzeba tylko chcieć. 1600zł za zobaczenie dużej części Maroka, łażenie po górach, przejazdy autobusami w Maroku, zwiedzanie części Hiszpanii itp. Sporą sumę wydałem właśnie w Barcelonie gdzie np. wstęp na stadion Barcelony kosztuje 22 euro (studenci- 15 euro, ale zapomniałem wziąć z plecaka legitymacji).

Oczywiście wierze, że to wszystko można zrobić jeszcze taniej, ale uważam, że na pewnych rzeczach nie można oszczędzać. Najwięcej tracimy na transporcie i noclegach i to właśnie tutaj trzeba szukać oszczędności. Nigdy nie żałuje kasy na próbowanie lokalnych specjałów, dań, na bilety wstępów do różnych budynków, zabytków, muzeów czy na inne atrakcje typu narty na Saharze lub treking na wielbłądach. Po to się jedzie, aby jak najwięcej przeżyć i jak najwięcej zobaczyć. Lepiej wydać, potem ciężej pracować w Polsce żeby się odkuć, ale to co zobaczysz i przeżyjesz jest twoje i nikt Ci tego nie odbierze!
W przeliczeniu 1 dirham marokański to 0,36 złotego polskiego. Poniższe ceny daje w takim przeliczeniu. Warto pamiętać, że Maroko nie jest jakimś super tanim krajem.

Nasz najtańszy nocleg w hotelu- 19zł za osobę. (o dziwo to był nasz najlepszy hotel!)
Nasz najdroższy nocleg w hotelu- 60zł (pierwsza noc, przyjechaliśmy w nocy, nie chcieliśmy po nocy szukać czegoś tańszego)
Posiłek w restauracji- od 10zł Byłem po nim najedzony.
Coca Cola 2 litry w zwykłym sklepie- od 3zł (Coca Cola jest wszędzie. Nie wiem jak ta firma tego dokonała!).
Godzina Internetu w dużym mieście- 3,5zł
Godzina Internetu w mniejszej wiosce- 2zł
Wypożyczenie nart na Saharze 45zł (wzięliśmy jedne narty na dwóch, można było się jeszcze mocno targować).
Bardzo tanio można zjeść np. śniadania. My często robiliśmy tak, że kupowaliśmy na bazarze wielką torbę warzyw za 1,5zł i robiliśmy sałatkę, którą syciliśmy się na maksa.

Idea ramadanu

Przyjazd do Maroka to zatknięcie się z kulturą Islamu. W Polsce większość patrzy krytycznie na tą religię- Islam kojarzy się z terroryzmem, co jest po prostu głupotą. Zawsze, gdziekolwiek jadąc staram się otworzyć na wszystko umysł. Sam ciągle nie rozumiem wielu rzeczy, ale to po prostu wynika to z życia w innej kulturze i wychowania w innej tradycji. Do nie dawna nie rozumiałem też idei ramadanu. Co to za sens głodzić się, odmawiać wody, gdy gorąco? Wszystko wyjaśnili mi Marokańczycy, którzy zaprosili nas na kolację w Fezie.

Słowo teorii

Zanim zacznę snuć opowieść w skrócie opowiem o co chodzi z ramadanem. Otóż ramadan to taka arabska odmiana „naszego” postu, tylko w trochę innym wymiarze. Ramadan trwa 30 dni i w tym czasie, muzułmanie od świtu do zmierzchu nie jedzą, nie piją wody, nie palą tytoniu i nie uprawiają seksu. W okresie ramadanu muzułmanie spożywają zazwyczaj dwa posiłki- iftar, tuż po zachodzie słońca i suhur, który pełni role kolacji.
W tym roku ramadan jest wyjątkowo ciężki, ponieważ przypada w najgorętszy okres w całym roku. Wyobraź sobie, że temperatura sięga blisko 50 stopni, a ty nie możesz napić się nawet wody. Ciężkie, prawda?

Jak zrozumiałem ramadan?

Siedzieliśmy w swoim pokoju w Fezie, w którym zamieszkaliśmy. Piękny budynek, z rzeźbionymi ścianami spodobał nam się, a właściciel- Hassan okazał się bardzo sympatyczny. To nie był zwykły hotel czy pensjonat. Hassan tutaj po prostu mieszka i kilka pokoi przeznaczył dla gości. Było już po godzinie 19, gdy usłyszeliśmy głos Hassana- Polacy, chodźcie tu do Nas. Wygramoliłem się z pokoju i na dziedzińcu zauważyłem zastawiony stół, kilku Marokańczyków i parę Włochów, których poznałem rano. – Dosiądźcie się, zjedzcie z nami- zaprosił nas Hassan. Siadłem więc przy stole, urwałem kawałek bułki i zacząłem maczać w talerzu z mięsem i sosem (nie używa się sztućców). Naprawdę dobre jedzenie. Do tego świetny sok pomarańczowy.
My i Włosi jedliśmy, a Marokańczycy obok palili fajkę za fajką. To ciekawe, że głód nikotynowy jest tak duży, że po całodziennym niejedzeniu i tak najpierw sięga się po papierosa. W całej tej historii jednak nie chodzi o jedzenie. Po spożyciu posiłku zaczęły się ciekawe rozmowy o naszych krajach.
Śpiewaliśmy swoje hymny, porównywaliśmy kulturę i tradycję. Chwile później pojawił się haszyszowy blant, który zaczął krążyć po pomieszczeniu. Kto chce, może zapalić- to część kolacji, ale nie nikt nie jest zmuszany. Można odmówić i podać następnej osobie.
W haszyszowej chmurze Marokańczycy mocno wyluzowali. Zacząłem więc wypytywać o ramadan, jak oni- wierzący to odbierają i traktują. Po zaciągnięciu się i chwili namysłu jeden z Marokańczyków spokojnym głosem, z radością i dumą w oczach powiedział mi tak:
– Europejczycy myślą, że to jest dla nas męczarnia, że to jest coś ciężkiego. Tak nie jest. Fakt, dziś miałem bardzo ciężki dzień, bo spędziłem 6 godzin w samochodzie, ale dla mnie ramadan to święto dające bardzo dużo radości. Dla mnie to jest ogromne szczęście dla duszy. Dzięki takiej przerwie od konsumpcji nasz organizm ma czas odpocząć, a my możemy się skupić na tym co ważne. Zobacz, przez cały rok spożywamy normalne posiłki, pijemy i palimy. 30 dni z roku to naprawdę nie dużo, a pozwala naprawdę dużo zmienić. Po ramadanie wiele osób całkowicie rzuca palenie, bo wie, że skoro dali radę nie palić całymi dniami przez miesiąc, to jest w stanie robić to dłużej- Siedziałem i słuchałem uważnie. Nie uwierzycie, z jaką pasją ten człowiek to opowiadał. On naprawdę bardzo mocno w to wierzył, miał takie świeczki w oczach.
– Ramadan sprawia, że jesteśmy silniejsi. Wygodne życie bez wyrzeczeń sprawia, że stajemy się delikatniejsi, potrzebujemy luksusów, nie potrafimy sobie poradzić w wielu sytuacjach. Ramadan jest lekarstwem na to, pozwala wzmocnić się nie tylko fizycznie, ale także psychicznie. Ponadto, zauważ, co dzieje się teraz. Siedzisz z nami przy wspólnym stole, spożywamy razem posiłek i wszyscy naprawdę się z tego cieszymy. Taka przerwa pozwala docenić to co mamy, a łyk wody po wielogodzinnej przerwie smakuje całkiem inaczej. Wtedy człowiek naprawdę docenia to co ma. Docenia swoje życie, my friend. Spróbuj kiedyś ramadanu, choćby na jeden dzień- dodał.
Wnioski i przemyślenia

Po przemyśleniu doszedłem do wniosku, że to ma sens. Przyzwyczailiśmy się do luksusów, wygód i komfortu. Zrozumieć ramadan pomogła mi podróż powrotna do domu. Przez 7 dni żyłem niczym bezdomny, śpiąc w krzakach, na plaży i pod drzewami. Wiecie jaka to przyjemność wrócić do domu? Gdy wreszcie wziąłem normalny prysznic doceniłem wodę. Doceniłem też łóżko, poczułem delikatność prześcieradła, ciepło i bezpieczeństwo. Na co dzień nie zwracamy na to uwagi, bo wykonujemy to z automatu. Nie doceniamy tego co jemy, co pijemy. W którą stronę idziemy? Czy nie powinniśmy trochę zwolnić i zastanowić się nad tym wszystkim, czy ta konsumpcja faktycznie nie przysłania nam oczu na pewne kwestie?
Zaraz powiesz, że wale tu jakieś kościelne kazanie, ale otwórz oczy i umysł. Zauważ, że we wszystkich religiach świata pojawia się idea przerwy od codzienności. W Islamie jest to ramadan, w Chrześcijaństwie- Post. Kiedyś bardzo negatywnie patrzyłem na religie, teraz staram się unikać skrajnych emocji i nie nastawiać się krytycznie. Strasznie trudna rzecz, ale bardzo dużo ucząca.
Zerknij na wpis, który napisałem dość dawno temu. Dotyczył on wyrabiania nawyków. Psychologowie wybadali, że aby wyrobić nawyk, należy powtarzać pewną czynność 30 dni. Teraz zauważ, ile trwa ramadan? No właśnie tyle samo! Czy to nie jest nic innego jak próba sprawdzenia siebie samego, sprawdzenia czegoś nowego i innego?

A co ja o tym myślę?

Jeszcze raz powtarzam, że odcinam się tutaj od całej otoczki religijnej i skupiam się tylko na ramadanie, jako pewnej idei. Dla mnie ma to sens i tak jak zasugerował Hassan- spróbuje „ramadanu”. Mój „ramadan” będzie wyglądał jednak trochę inaczej. Nie będzie trwał 30 dni, nie będę odmawiał sobie wody i jedzenia od świtu do zmierzchu. Co wiec będzie miał wspólnego?
Otóż od czasu do czasu będę sobie robił przerwy od codzienności., Nie długie- 1-2 dni, gdzieś w górach, bez komputera, z trochę skromniejszym jedzeniem, wodą, bez tego całego przepychu i konsumpcji. To będzie taki czas sam na sam z własnymi myślami. Myślę, że każdy z nas kilka dni w roku powinien spędzić właśnie w taki sposób, aby nabrać pokory do świata.
Dobra, koniec religii, bo zaraz polecą na mnie kamienie. Pora wracać do Europy!

Aaalee to już w następnej części, w której dowiesz się jak to namiot nam spalono, jak chodzić po autostradach w Hiszpanii, jak to jest czekać na stopa 5 godzin i jak kradną w Barcelonie : ) Dodatkowo pokaże Cię, czego nauczyłem się w czasie tej podróży i zrobię podsumowanie całości.Zapraszam we wtorek!